HAIV HMOOB LIV XWM
Qib 1 - Kev xaiv mem toj rhawv zej zog.
Hmoob txoj kev rhawv zej zos yog muab mem toj los ua qhov loj. Kev xaiv chaw rhawv zos muaj ob yam:
Yam 1: Ntsuaj xyuas thaj chaw ntawd qhov deb, ze, dav, nqaim. Yuav tau neej zoo los neej phem, yog chaw neej los chaw dab. Feem ntau mas yuav tau saib tej toj roob hauv pes puas khav zoo, puas pheej yaj thiab puas dav, puas muaj dej, av puas rog. Puas sawv qoob.
Yam 2: Saib toj roob hauv pes los ntaus nqi kev muaj thiab kev pluag. Saib lub neej yuav nce qib, los yuav poob, yuav nto koob meej los yuav pluag kus. Tseem yuav ntsuas tej toj roob hauv pes saib puas haum lawv lub xeem. Lawv lub xeem puas yuav hauj vam taus. Yog nyob no puas yuav tshwm nom tswv los neeg nplua nuj. Roob muaj dej yog chaw zoo, teb tab yaj yog koob hmoov. Tej no txawm yog txuj ci mem toj. Av yog tib neeg txoj sia. Roob yuav muaj dej, teb yuav tab yaj thiaj zoo cog qoob cog loo. Qoob loo puv txhab, tsiaj txhu puv nkuaj, nyiaj %#%#* puv nas, sawv daws thiaj yuav tau lub neej zoo ua.
Tej yam tau piav los no yog thawj ruam ntawm Hmoob kev rhawv zej zos.
Tej roob ncig yuav loj yuav tus thiaj li nplua nuj. Yuav ntseg yuav siab thiaj tshwm taus nom. Toj roob hauv pes tus yam ntxwv yuav haum rau lub xeem thiab tej ntawv nyiaj keev puaj txwm thiaj li yuav zoo. Yog tej toj roob hauv pes yuam raug tej neeg los ntawv nyiaj keeb puaj txwm thiaj li yuav zoo. Yog tej toj roob hauv pes yuam raug tej neeg los ntawv nyiaj keeb puaj txwm kuj tsis zoo.
Ob yam no yog puav leej muaj mas zoo kawg nkaus. Yog muaj ib qho phem no mas yuav tsum ntsuas saib qhov zoo ntau los qhov phem ntau. Yog qhov phem ntau mas tiss nyob. Yog qhov zoo ntau ces kho qhov phem los ntxiv qhov zoo. Kev khom roob pob tsuas ua zej khom ntug dej nkhaus ua zos, yog tus yam ntxwv zej zos ntawm Hmoob.
Qib 2 - Zaj tswv yim thiab txuj ci xaiv mem toj rhawv zej zos.
Hmoob txoj kev saib teb chaws rhawv zej zos yog ua raws li txuj ci saib looj mem.
Raws li cov kws looj mem piav, looj mem txawm yog toj roob hauv pes. Nws lub tseem ntsiab yog li no: looj mem txawm yog mem toj. Mem toj yog sawv roob. Tsis muaj dej sawv toj kuj nyob tsis tau. Yuav tsum muaj dej los ua pa, ho siv pa los yug dej, txawm yog "chaw zoo".
Qhov hais tias dej txawm yog looj mem los mem toj li ntshav. Yog mem toj lub chaw ua pa. Mem toj tsis muaj dej txhawv, txawm tsis paub nws chaw chiv. Chaw tsis muaj pas dej txawm tsis paub mem toj li chaw xaus.
Yuav ua cas thiaj paub dej Looj Mem?
Qhov twg yog lub tseem chaw, yuav tau soj saib tus dej ntws li cas.
Muaj ib lo lus hais tseg tias: Yuav tau xav tswv yim thiab nrhiav kom meej pem thiaj yuav pom qhov chaw zoo. Yuav xub soj ntsuam tus dej ua ntej.
Zaj tswv yim saib dej yog li no: yog muaj ob tus dej sib puav los tshuam mas hauv nruab nrab yuav tsum muaj roob. Dej sib tshuam qhov twg ces looj mem los mus xaus rau qhov ntawd. Dej ntws ceev dhau looj mem tsis nyob. Dej tus looj mem thiaj nyob tau.
Tej no yog ib yam txuj ci uas ntuj tsim teb raug yeej muaj lawm. Ho muaj ib lo lus tias: "Roob kav neeg, dej kav nyiaj %#%#*"
Dej muaj loj muaj yau nyob deb los nyob ze, tob los ntiav. Tsis txhob hais tias tsuav muaj dej txawm zoo. Qhov tseem ceeb mas yuav tsum ua tib zoo tshuaj kom paub meej txog tus yam ntxwv ntawm qhov. Ntaus nqi nws qhov zoo thiab phem tawm los, saib puas tsim nyog nyob. Tej dej feem ntau mas yog nkhaus mus nkhaus los. Raws li kev cai mas yuav tsum sib puag tau zoo. Lub qab deg yuav tsum maj mam nkhaus tawm mus, yog dej teev mas yuav tsum tus yees. Yog yus mus txog hauv lub chaw zoo, mas yuav tsis txhob pom tus dej ntws tawm ncaj qha los lem pes loo lawm, los pom dej ntws ceev tsawv tsag nrov pes voog.
Tus dej pheej ntws mus xws li pheej xav saib lub chaw, tseg tsis taus, muaj ib lo lus piav li no:
"Tus dej ntws qas laim, xws li nplooj siab nplooj ntsws tsis xav ncaim. Saib tsis pom chaw sawv, mus tsis pom chaw ntws, qov tseeb nws ntws ua tib yuj ywm lawm"
5/10/13
Lo lus no yog txhais li no: kev ntsia tus dej yog ntsia nws qhov nkhaus mus nkhaus los puag roob zos hav tiaj yog chaw zoo. Tus dej yuav tsum tsis txhob ntws ncaj nraim los, los ncaj nraim mus. Qhov zoo tshaj mas yog maj mam ntws los, tsis nres tsis so, tsis coog tsis kawg. Ntws tas niaj tas xyoo tsis tu. Tus dej ntws ntawm qab zog yuav tsum tsis txhob muaj dej tsaws tsag. Yuav tsum yog ua pas teev thiaj zoo. Thaum ntws tawm mus yog ntws ncaj nraim kuj tsis zoo.
Yuav tsum maj mam tsem mus tsem los xws li tseg tsis taus lub zos thiaj yog zoo.
Lo lus tias saib toj roob hauv pes, yog saib tej roob ncig lub zos sab tom ntej tom qab, sab laug thiab sab xis.
Tom ntej yog roob tiag taw, tom qab yog roob looj mem, sab laug yog roob zaj, sab xis yog roob tsov. Roob looj mem yuav tsum laug los deb, tus tus, sawv taus tseg, puag tau zoo. Thiaj li yuav tshwm taus tej tus neeg tseem ceeb.
Cov roob tiag taw yuav tsum ua ib txheej tuaj cug. Dej yuav tsum nkhaus puag , qab ha tsis to, thiaj nplua tau nuj thiab tsoom neeg thiaj huaj vam. Sab xis ua roob cuj mem, sab laug tais kua mem, thiaj tshwm neeg txawj ntse. Sab laug roob sawv siab, tej xeeb ntxwv thiaj zoo nraug. Sab xis tsis yuav siab. Yog siab dhau yuav ua rau poj niam yuam txiv neej, txiv neej tsis muaj hwj chim.
Lub roob tsov sab xis yuav tsum xwm yees, yug tau tej ntxhais thiaj zoo nkauj. Tej roob thiav zos tsis pub to dawm. Yog tias to, lub zej zos yuav raug cua tshuab txias ua rau lub zos ntawd hwj chim thim.
Dua no lawd, lub roob tiag taw thiab lub roob qaum tsev yuav tsum muaj tus yam ntxwv txawv.
Yog lub roob qaum tsev zoo xws tus tsov ces yus lub zos yog chaw tsov.
Yog zoo li tus ntxhw, ces lub zos hu ua chaw ntxhw.
Zoo li tus nab ces hu ua chaw nab.
Lub roob sawv taw faib muaj li no:
Ob tug zaj txha pov,
Yaj yuam hawm hnub,
Nab tawm qho,
Tsib tug nees nco dab zaub,
Peb lub hnub qub cawm hli,
Tseem yuav tsom raws li yus xeem hmoob txoj hmoov los xaiv thiab. Saib lub xeem puas yuav nyob tau los tsis tau. Lub chaw puas yuam raug los yuam tsis raug yus lub xeem.
Xws li xeem Tswb thiab xeem Muas nyob tsis tau tso chaw. Lub ntsiab lus mas tias: Tsov txawj tom npua thiab tom nees ces nyob tsis tau. Vim xeem Tswb yog npua, xeem Muas yog nees.
Tsov chaw yog xeem Vaj thiaj nyob tau, Zaj chaw yog xeem looj thiajnyob tau. Vim tsov saib taus thiab mloog Vaj Ntxwv lus. Hos xeem looj kuj yog Zaj ces nyob tau zaj chaw.
Cov hmoob tau muab lawv tej txuj ci saib looj mem tsim ua tej zaj lus tom huam.
Huv si muaj 9 zaj uas sib txawv. Ib zaj muaj 10 txwm, xws li kawm yam tseem ceeb, txawm yog:
10 txoj kev nplua nuj,
10 txoj kev hmoov zoo,
10 txoj kev txom nyem,
10 txoj kev hmoov phem,
Nrog rau 28 txoj kev nyab xeeb,
30 rau txoj kev ntshai,
22 txoj kev zoo.
Tas nrho tej piav los no yog hmoob txuj ci saib mem toj lub hauv paus thiab lub hauv ntsis.
https://www.youtube.com/watch?v=euzx5-mNxz4&list=PLRRKfLGSfvw6hxBVek3BXp3vnk4vsK3-T
Qib 1 - Kev xaiv mem toj rhawv zej zog.
Hmoob txoj kev rhawv zej zos yog muab mem toj los ua qhov loj. Kev xaiv chaw rhawv zos muaj ob yam:
Yam 1: Ntsuaj xyuas thaj chaw ntawd qhov deb, ze, dav, nqaim. Yuav tau neej zoo los neej phem, yog chaw neej los chaw dab. Feem ntau mas yuav tau saib tej toj roob hauv pes puas khav zoo, puas pheej yaj thiab puas dav, puas muaj dej, av puas rog. Puas sawv qoob.
Yam 2: Saib toj roob hauv pes los ntaus nqi kev muaj thiab kev pluag. Saib lub neej yuav nce qib, los yuav poob, yuav nto koob meej los yuav pluag kus. Tseem yuav ntsuas tej toj roob hauv pes saib puas haum lawv lub xeem. Lawv lub xeem puas yuav hauj vam taus. Yog nyob no puas yuav tshwm nom tswv los neeg nplua nuj. Roob muaj dej yog chaw zoo, teb tab yaj yog koob hmoov. Tej no txawm yog txuj ci mem toj. Av yog tib neeg txoj sia. Roob yuav muaj dej, teb yuav tab yaj thiaj zoo cog qoob cog loo. Qoob loo puv txhab, tsiaj txhu puv nkuaj, nyiaj %#%#* puv nas, sawv daws thiaj yuav tau lub neej zoo ua.
Tej yam tau piav los no yog thawj ruam ntawm Hmoob kev rhawv zej zos.
Tej roob ncig yuav loj yuav tus thiaj li nplua nuj. Yuav ntseg yuav siab thiaj tshwm taus nom. Toj roob hauv pes tus yam ntxwv yuav haum rau lub xeem thiab tej ntawv nyiaj keev puaj txwm thiaj li yuav zoo. Yog tej toj roob hauv pes yuam raug tej neeg los ntawv nyiaj keeb puaj txwm thiaj li yuav zoo. Yog tej toj roob hauv pes yuam raug tej neeg los ntawv nyiaj keeb puaj txwm kuj tsis zoo.
Ob yam no yog puav leej muaj mas zoo kawg nkaus. Yog muaj ib qho phem no mas yuav tsum ntsuas saib qhov zoo ntau los qhov phem ntau. Yog qhov phem ntau mas tiss nyob. Yog qhov zoo ntau ces kho qhov phem los ntxiv qhov zoo. Kev khom roob pob tsuas ua zej khom ntug dej nkhaus ua zos, yog tus yam ntxwv zej zos ntawm Hmoob.
Qib 2 - Zaj tswv yim thiab txuj ci xaiv mem toj rhawv zej zos.
Hmoob txoj kev saib teb chaws rhawv zej zos yog ua raws li txuj ci saib looj mem.
Raws li cov kws looj mem piav, looj mem txawm yog toj roob hauv pes. Nws lub tseem ntsiab yog li no: looj mem txawm yog mem toj. Mem toj yog sawv roob. Tsis muaj dej sawv toj kuj nyob tsis tau. Yuav tsum muaj dej los ua pa, ho siv pa los yug dej, txawm yog "chaw zoo".
Qhov hais tias dej txawm yog looj mem los mem toj li ntshav. Yog mem toj lub chaw ua pa. Mem toj tsis muaj dej txhawv, txawm tsis paub nws chaw chiv. Chaw tsis muaj pas dej txawm tsis paub mem toj li chaw xaus.
Yuav ua cas thiaj paub dej Looj Mem?
Qhov twg yog lub tseem chaw, yuav tau soj saib tus dej ntws li cas.
Muaj ib lo lus hais tseg tias: Yuav tau xav tswv yim thiab nrhiav kom meej pem thiaj yuav pom qhov chaw zoo. Yuav xub soj ntsuam tus dej ua ntej.
Zaj tswv yim saib dej yog li no: yog muaj ob tus dej sib puav los tshuam mas hauv nruab nrab yuav tsum muaj roob. Dej sib tshuam qhov twg ces looj mem los mus xaus rau qhov ntawd. Dej ntws ceev dhau looj mem tsis nyob. Dej tus looj mem thiaj nyob tau.
Tej no yog ib yam txuj ci uas ntuj tsim teb raug yeej muaj lawm. Ho muaj ib lo lus tias: "Roob kav neeg, dej kav nyiaj %#%#*"
Dej muaj loj muaj yau nyob deb los nyob ze, tob los ntiav. Tsis txhob hais tias tsuav muaj dej txawm zoo. Qhov tseem ceeb mas yuav tsum ua tib zoo tshuaj kom paub meej txog tus yam ntxwv ntawm qhov. Ntaus nqi nws qhov zoo thiab phem tawm los, saib puas tsim nyog nyob. Tej dej feem ntau mas yog nkhaus mus nkhaus los. Raws li kev cai mas yuav tsum sib puag tau zoo. Lub qab deg yuav tsum maj mam nkhaus tawm mus, yog dej teev mas yuav tsum tus yees. Yog yus mus txog hauv lub chaw zoo, mas yuav tsis txhob pom tus dej ntws tawm ncaj qha los lem pes loo lawm, los pom dej ntws ceev tsawv tsag nrov pes voog.
Tus dej pheej ntws mus xws li pheej xav saib lub chaw, tseg tsis taus, muaj ib lo lus piav li no:
"Tus dej ntws qas laim, xws li nplooj siab nplooj ntsws tsis xav ncaim. Saib tsis pom chaw sawv, mus tsis pom chaw ntws, qov tseeb nws ntws ua tib yuj ywm lawm"
5/10/13
Lo lus no yog txhais li no: kev ntsia tus dej yog ntsia nws qhov nkhaus mus nkhaus los puag roob zos hav tiaj yog chaw zoo. Tus dej yuav tsum tsis txhob ntws ncaj nraim los, los ncaj nraim mus. Qhov zoo tshaj mas yog maj mam ntws los, tsis nres tsis so, tsis coog tsis kawg. Ntws tas niaj tas xyoo tsis tu. Tus dej ntws ntawm qab zog yuav tsum tsis txhob muaj dej tsaws tsag. Yuav tsum yog ua pas teev thiaj zoo. Thaum ntws tawm mus yog ntws ncaj nraim kuj tsis zoo.
Yuav tsum maj mam tsem mus tsem los xws li tseg tsis taus lub zos thiaj yog zoo.
Lo lus tias saib toj roob hauv pes, yog saib tej roob ncig lub zos sab tom ntej tom qab, sab laug thiab sab xis.
Tom ntej yog roob tiag taw, tom qab yog roob looj mem, sab laug yog roob zaj, sab xis yog roob tsov. Roob looj mem yuav tsum laug los deb, tus tus, sawv taus tseg, puag tau zoo. Thiaj li yuav tshwm taus tej tus neeg tseem ceeb.
Cov roob tiag taw yuav tsum ua ib txheej tuaj cug. Dej yuav tsum nkhaus puag , qab ha tsis to, thiaj nplua tau nuj thiab tsoom neeg thiaj huaj vam. Sab xis ua roob cuj mem, sab laug tais kua mem, thiaj tshwm neeg txawj ntse. Sab laug roob sawv siab, tej xeeb ntxwv thiaj zoo nraug. Sab xis tsis yuav siab. Yog siab dhau yuav ua rau poj niam yuam txiv neej, txiv neej tsis muaj hwj chim.
Lub roob tsov sab xis yuav tsum xwm yees, yug tau tej ntxhais thiaj zoo nkauj. Tej roob thiav zos tsis pub to dawm. Yog tias to, lub zej zos yuav raug cua tshuab txias ua rau lub zos ntawd hwj chim thim.
Dua no lawd, lub roob tiag taw thiab lub roob qaum tsev yuav tsum muaj tus yam ntxwv txawv.
Yog lub roob qaum tsev zoo xws tus tsov ces yus lub zos yog chaw tsov.
Yog zoo li tus ntxhw, ces lub zos hu ua chaw ntxhw.
Zoo li tus nab ces hu ua chaw nab.
Lub roob sawv taw faib muaj li no:
Ob tug zaj txha pov,
Yaj yuam hawm hnub,
Nab tawm qho,
Tsib tug nees nco dab zaub,
Peb lub hnub qub cawm hli,
Tseem yuav tsom raws li yus xeem hmoob txoj hmoov los xaiv thiab. Saib lub xeem puas yuav nyob tau los tsis tau. Lub chaw puas yuam raug los yuam tsis raug yus lub xeem.
Xws li xeem Tswb thiab xeem Muas nyob tsis tau tso chaw. Lub ntsiab lus mas tias: Tsov txawj tom npua thiab tom nees ces nyob tsis tau. Vim xeem Tswb yog npua, xeem Muas yog nees.
Tsov chaw yog xeem Vaj thiaj nyob tau, Zaj chaw yog xeem looj thiajnyob tau. Vim tsov saib taus thiab mloog Vaj Ntxwv lus. Hos xeem looj kuj yog Zaj ces nyob tau zaj chaw.
Cov hmoob tau muab lawv tej txuj ci saib looj mem tsim ua tej zaj lus tom huam.
Huv si muaj 9 zaj uas sib txawv. Ib zaj muaj 10 txwm, xws li kawm yam tseem ceeb, txawm yog:
10 txoj kev nplua nuj,
10 txoj kev hmoov zoo,
10 txoj kev txom nyem,
10 txoj kev hmoov phem,
Nrog rau 28 txoj kev nyab xeeb,
30 rau txoj kev ntshai,
22 txoj kev zoo.
Tas nrho tej piav los no yog hmoob txuj ci saib mem toj lub hauv paus thiab lub hauv ntsis.
https://www.youtube.com/watch?v=euzx5-mNxz4&list=PLRRKfLGSfvw6hxBVek3BXp3vnk4vsK3-T
